Berberyna – właściwości, działanie, dawkowanie

Czym jest berberyna i gdzie ją znaleźć?

Berberyna to wyjątkowy związek roślinny, który zasługuje na miano jednego z najbardziej wszechstronnych naturalnych środków prozdrowotnych. Ten intensywnie żółty alkaloid, występujący głównie w korze berberysu, korzeniach cynowodu i mahonii, od ponad trzech tysięcy lat zajmuje ważne miejsce w tradycyjnej medycynie Chin i Indii. Dziś, dzięki współczesnym badaniom naukowym, wiemy że jej działanie wykracza daleko poza historyczne zastosowania. Berberyna działa jak precyzyjny regulator metaboliczny, wpływając jednocześnie na wiele istotnych procesów w organizmie.
Berberyna to alkaloid izochinolinowy, który nadaje charakterystyczny żółty kolor korzeniom i korze roślin takich jak:

• Berberys zwyczajny (Berberis vulgaris)
• Cynowód chiński (Coptis chinensis)
• Mahonia pospolita (Mahonia aquifolium)

Według badaczy, tradycyjne zastosowanie berberyny sięga 3000 lat wstecz w medycynie chińskiej i ajurwedyjskiej. Dziś dostępna jest głównie w formie standaryzowanych ekstraktów, gwarantujących odpowiednią dawkę substancji aktywnej.

Mechanizmy działania berberyny

Mechanizm działania berberyny przypomina pracę zaprogramowanego systemu zarządzania energią. Głównym punktem uchwytu jest aktywacja enzymu AMPK (kinazy białkowej aktywowanej AMP), który pełni rolę głównego czujnika energetycznego komórki. Jak wyjaśniają eksperci, aktywacja tego szlaku metabolicznego prowadzi do kaskady korzystnych zmian – zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę, przyspiesza spalanie tłuszczów, poprawia funkcję mitochondriów i hamuje nadmierną produkcję glukozy w wątrobie. Ten wielokierunkowy mechanizm działania sprawia, że berberyna bywa nazywana "naturalną metforminą", choć w przeciwieństwie do tego leku, działa ona na znacznie szerszym polu.

Berberyna na cukrzyce i insulinooporność

W kontekście zaburzeń metabolicznych, berberyna wykazuje imponującą skuteczność. Badania pokazują, że regularne stosowanie tego alkaloidu może prowadzić do obniżenia poziomu glukozy we krwi nawet o 20-30%, redukcji hemoglobiny glikowanej (HbA1c) o 1-1,5%, oraz znaczącej poprawy wrażliwości na insulinę. Efekty te są szczególnie istotne dla osób zmagających się z insulinoopornością czy cukrzycą typu 2, gdzie berberyna może stanowić wartościowe uzupełnienie terapii.

Berberyna na cholesterol i zdrowie serca

Nie mniej imponujące są efekty berberyny w zakresie profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych. Substancja ta działa kompleksowo na lipidogram – obniża poziom "złego" cholesterolu LDL nawet o 20-25%, redukuje trójglicerydy o 30-35%, jednocześnie podnosząc poziom "dobrego" cholesterolu HDL o 10-15%. Dodatkowo, poprzez zmniejszanie stanu zapalnego w naczyniach krwionośnych i poprawę funkcji śródbłonka, berberyna może znacząco zmniejszać ryzyko rozwoju miażdżycy.

Berberyna to naturalny antybiotyk?

W dobie narastającej antybiotykooporności, berberyna zyskuje na znaczeniu jako naturalny środek przeciwdrobnoustrojowy. Według danych, związek ten wykazuje aktywność wobec wielu groźnych patogenów i w przeciwieństwie do konwencjonalnych antybiotyków, nie niszczy przyjaznej mikroflory jelitowej, działając bardziej wybiórczo.

Naukowcy wymieniają jej skuteczność przeciwko:

• Gronkowcowi złocistemu (MRSA)
• Helicobacter pylori
• Candida albicans
• Escherichia coli

W infekcjach jelitowych zaleca się dawkę 200-400 mg 3x dziennie przez 7-10 dni.

Natomiast nigdy nie rezygnuj ze stosowania antybiotyków przepisanych przez lekarza!

Jak stosować berberynę?

Berberyna to nie cukierki – by działała, trzeba ją odpowiednio dawkować. 

Dawkowanie:

• Profilaktycznie: 500 mg/dzień (rano i wieczorem)
• Terapeutycznie: 500 mg 3x dziennie przed posiłkami

Są to dawki opisane w literaturze, dawki dopuszczone do suplementowania dla poszczególnych krajach mogą się różnić. Dlatego zawsze skonsultuj przyjmowane dawki z lekarzem lub farmaceutą.

Forma: Wybieraj berberynę HCl o czystości ≥97%
Czas kuracji: 3-4 miesiące, potem 1-2 miesiące przerwy

Pamiętaj – berberynę zawsze przyjmuj z posiłkiem, bo na czczo może podrażniać żołądek!

Środki ostrożności i przeciwwskazania:

Stosowanie berberyny wymaga wiedzy i rozwagi. Jak ostrzegają eksperci, berberyna może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, szczególnie przeciwcukrzycowymi, przeciwzakrzepowymi i immunosupresyjnymi, dlatego w przypadku farmakoterapii konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Interakcje:

• Wzmacnia działanie leków przeciwcukrzycowych
• Może wpływać na metabolizm warfaryny
• Obniża poziom cyklosporyny

Przeciwwskazania:

• Ciąża (ryzyko skurczów macicy)
• Ciężkie schorzenia wątroby
• Dzieci <12 roku życia

Zawsze konsultuj suplementację z lekarzem, jeśli przyjmujesz leki!

Podsumowanie: Czy berberyna jest dla Ciebie?

Berberyna to wyjątkowy przykład na to, jak tradycyjna wiedza ziołolecznicza znajduje potwierdzenie we współczesnej nauce. Jej wielokierunkowe działanie metaboliczne, kardioprotekcyjne i przeciwdrobnoustrojowe czyni z niej niezwykle wartościowy element profilaktyki wielu chorób cywilizacyjnych. Pamiętajmy jednak, że nawet najskuteczniejsze naturalne substancje wymagają rozsądnego stosowania, odpowiedniej diety i zdrowego stylu życia, aby w pełni wykorzystać ich potencjał terapeutyczny.

Jeśli zmagasz się z zaburzeniami metabolicznymi, insulinoopornością lub wysokim cholesterolem – berberyna może być brakującym elementem twojej układanki zdrowotnej.

Disclaimer: Informacje zawarte w tym artykule mają charakter edukacyjny i nie zastępują porady lekarskiej. Przed podjęciem jakichkolwiek działań związanych ze swoim zdrowiem, skonsultuj się z lekarzem.

Bibliografia:

Lan J, Zhao Y, Dong F, Yan Z, Zheng W, Fan J, Sun G. Meta-analysis of the effect and safety of berberine in the treatment of type 2 diabetes mellitus, hyperlipemia and hypertension. J Ethnopharmacol. 2015 Feb 23;161:69-81. doi: 10.1016/j.jep.2014.09.049. Epub 2014 Dec 10. PMID: 25498346.

Pirillo A, Catapano AL. Berberine, a plant alkaloid with lipid- and glucose-lowering properties: From in vitro evidence to clinical studies. Atherosclerosis. 2015 Dec;243(2):449-61. doi: 10.1016/j.atherosclerosis.2015.09.032. Epub 2015 Sep 30. PMID: 26520899.

Wang Q, Zhang M, Liang B, Shirwany N, Zhu Y, Zou MH. Activation of AMP-activated protein kinase is required for berberine-induced reduction of atherosclerosis in mice: the role of uncoupling protein 2. PLoS One. 2011;6(9):e25436. doi: 10.1371/journal.pone.0025436. Epub 2011 Sep 27. PMID: 21980456; PMCID: PMC3181327.

Xu J, Long Y, Ni L, Yuan X, Yu N, Wu R, Tao J, Zhang Y. Anticancer effect of berberine based on experimental animal models of various cancers: a systematic review and meta-analysis. BMC Cancer. 2019 Jun 17;19(1):589. doi: 10.1186/s12885-019-5791-1. PMID: 31208348; PMCID: PMC6580644.

Liang Y, Xu X, Yin M, Zhang Y, Huang L, Chen R, Ni J. Effects of berberine on blood glucose in patients with type 2 diabetes mellitus: a systematic literature review and a meta-analysis. Endocr J. 2019 Jan 28;66(1):51-63. doi: 10.1507/endocrj.EJ18-0109. Epub 2018 Nov 3. PMID: 30393248.

Asbaghi O, Ghanbari N, Shekari M, Reiner Ž, Amirani E, Hallajzadeh J, Mirsafaei L, Asemi Z. The effect of berberine supplementation on obesity parameters, inflammation and liver function enzymes: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Clin Nutr ESPEN. 2020 Aug;38:43-49. doi: 10.1016/j.clnesp.2020.04.010. Epub 2020 May 6. PMID: 32690176.